莫比乌斯反演入门解析

以下教程前半部分来自B站电子科技大学的视频 https://www.bilibili.com/video/av43470417?from=search&seid=9275043167445755699。菜鸡如我就还没看懂。

分割线后半部分教程来自 https://www.luogu.org/blog/An-Amazing-Blog/mu-bi-wu-si-fan-yan-ji-ge-ji-miao-di-dong-xi

教程一

问题引入

给定整数 N 和 M 。求满足 (1 leq x leq N, 1 leq y leq M)(gcd(x, y)) 为质数的点对 ((x, y)) 的个数。

数据范围: (1 leq N,M leq 1000000)

莫比乌斯(Mobius)函数:

[mu(x) = egin{cases} 1 & ext{: } x = 1 \ -1 & ext{: } x = p_1p_2...p_k(p_i为不相同质数) \ 0 & ext{: 其他情况} end{cases} ]

线性筛

int prime[maxn], prime_tot;
bool prime_tag[maxn];
int mu[maxn];
void pre_calc(int lim) {
	mu[1] = 1;
	for(int i = 2; i <= lim; i++) {
		if(!prime_tag[i]) {
			prime[++prime_tot] = i;
			mu[i] = -1;
		}
		for(int j = 1; j <= prime_tot; j++) {
			if(i*prime[j] > lim) {
				break;
			}
			prime_tag[i*prime[j]] = true;
			if(i % prime[j] == 0) {
				mu[i*prime[j]] = 0;
				break;
			}
			else {
				mu[i*prime[j]] = -mu[i];
			}
		}
	}
}

狄利克雷卷积

[(f*g)(n) = sum_{d|n}f(d)g(frac{n}{d}) ]

积性函数

积性函数:指对于所有互质的整数 a 和 b 有 (f(ab)=f(a)f(b)) 的数论。

  • 欧拉函数(varphi(n))
  • 莫比乌斯函数(mu(n))
  • 单位函数:(Id(n) = n)
  • 不变函数:(1(n) = 1)
  • 幂函数:(Idk(n) = n^k)
  • 因子个数函数:(d(n), d = 1*1)
  • 因子和函数:(sigma(n), sigma = 1 * Id)
  • 因子函数:(sigma k(n))
  • 狄利克雷卷积单位元(varepsilon = [n == 1])

莫比乌斯反演

[g(n) = sum_{d|n}f(d) ightarrow f(n) = sum_{d|n} mu(d)g(frac{n}{d}) \ g(n) = sum_{n|d}f(d) ightarrow f(n) = sum_{n|d} mu(frac{d}{n})g(d) ]

证明一

[g = f * 1, mu * g = f * 1 * mu = f ]

证明二

[egin{aligned} sum_{n|d} mu(frac{d}{n})g(d) &= sum_{k} mu(k)g(nk) \ &= sum_{k} mu(k) sum_{(nk)|t}f(t) \ &= sum_{t}f(t) sum_{(nk)|t} mu(k) \ &= sum_{t}f(t) varepsilon(frac{t}{n}) \ &= f(n) end{aligned} ]

解决问题

(sum_{1leq i leq N} sum_{1 leq j leq M}[gcd(i, j) == p]),p是质数

[f(p) = sum_{1leq i leq N} sum_{1 leq j leq M}[gcd(i, j) == p] ]

[g(p) = sum_{1leq i leq N} sum_{1 leq j leq M}[p | gcd(i, j)] ]

那么,

[g(n) = sum_{n|d}f(d) 且有 g(n) = lfloor{frac{N}{n}} floor lfloor{frac{M}{n}} floor ]

[f(n) = sum_{n|d} mu(frac{d}{n})g(d) = sum_{n|d} mu(frac{d}{n}) lfloor{frac{N}{d}} floor lfloor{frac{M}{d}} floor ]

[egin{aligned} ans &= sum_{n in prime} sum_{n|d} mu(frac{d}{n}) lfloor{frac{N}{d}} floor lfloor{frac{M}{d}} floor \ &= sum_{n in prime} sum_{t} mu(t) lfloor{frac{N}{nt}} floor lfloor{frac{M}{nt}} floor (t := d/n) \ &= sum_{1 leq k leq min(N,M)} lfloor{frac{N}{k}} floor lfloor{frac{M}{k}} floor sum_{n|k,n in prime} mu(frac{k}{n}) (k := nt) end{aligned} ]

[sum(k) := sum_{n|k,n in prime} mu(frac{k}{n}) 可以预处理 ]

for(int i = 1; i <= prime_tot; i++) {
	for(int j = 1; prime[i] * j <= up; j++) {
		sum[prime[i] * j] += mu[j];
	}
}

[ans = = sum_{1 leq k leq min(N,M)} lfloor{frac{N}{k}} floor lfloor{frac{M}{k}} floor sum(k) ]

整除分块

(lfloor frac{N}{k} floor(1 leq k leq N)) 有约 (2sqrt{N}) 个可能值。快速计算 (sum_{}lfloor frac{N}{k} floor) 的方法:

for(int l = 1; l <= N; l = r+1) {
	r = N / (N/l);
	ans += (r-l+1) * (N/l);
}

杜教筛

(sum^{n}_{i=1}mu(i),n leq 10^{12})

[M(n) := sum^{n}_{i=1}mu(i) ]

[1 = sum^{n}_{i=1}varepsilon(i) = sum^{n}_{i=1}sum_{d|i}mu(d) = sum^{n}_{i=1}sum^{lfloor frac{n}{i} floor}_{j=1}u(j) = sum^{n}_{i=1}M(lfloor frac{n}{i} floor) ]

[M(n) = 1 - sum^{n}_{i=2}M(lfloor frac{n}{i} floor) ]

int mu_sum[maxn];
unordered_map<long long, int> mp;

int mu_calc(long long n) {
	if(n < lim) {
		return mu_sum[n];
	}
	if(mp.count(n)) {
		return mp[n];
	}
	int ret = 1;
	for(long long l = 2, r; l <= n; l = r+1) {
		r = n / (n/l);
		ret -= (r-l+1) * mu_calc(n/l);
	}
	return mp[n] = ret;
}


教程二

先记住

[[gcd(i,j) == 1] = sum_{d|gcd(i, j)} mu(d) ]

问题 #1

[sum^{n}_{i=1} sum^{m}_{j=1} [gcd(i, j) == 1] , (n < m) ]

解法

[原式 = sum^{n}_{i=1} sum^{m}_{j=1} sum_{d|gcd(i, j)} mu(d) ]

然后枚举 (d) ,显然有 (din(1,n) [d | gcd(i,j)]) ,于是将 (d) 提到前面去,则 (i、j) 都是 (d) 的倍数,化简得:

[原式 = sum^{n}_{d=1} mu(d) * lfloor frac{n}{d} floor * lfloor frac{m}{d} floor ]

后面的两个除法可以用上面攻略里的整除分块进行 (o(sqrt{n})) 复杂度的求解,当然也可以跑 (o(n))

问题 #2

[sum^{n}_{i=1} sum^{m}_{j=1} [gcd(i, j) == k] , (n < m) ]

解法

和上一题很像对吧,同时除以 k:

[原式 = sum^{lfloor frac{n}{k} floor}_{i=1} sum^{lfloor frac{m}{k} floor}_{j=1} [gcd(i, j) == 1] ]

之后就一模一样了。

问题 #3

[sum^{n}_{i=1} sum^{m}_{j=1} ij[gcd(i, j) == k] , (n < m) ]

解法

也是同时除以 k :

[原式 = sum^{lfloor frac{n}{k} floor}_{i=1} sum^{lfloor frac{m}{k} floor}_{j=1} ij[gcd(i, j) == 1] * k^2 ]

因为式子中 (i、j) 也被除了 k,需要在末尾补回来。

[egin{aligned} 原式 &= sum^{lfloor frac{n}{kd} floor}_{i=1} sum^{lfloor frac{m}{kd} floor}_{j=1} ij sum_{d|gcd(i,j)}mu(d) * k^2 \ &= sum^{lfloor frac{n}{k} floor}_{d=1} mu(d) * d^2 sum^{lfloor frac{n}{kd} floor}_{i=1} sum^{lfloor frac{m}{kd} floor}_{j=1} ij * k^2 \ &= k^2 * sum^{lfloor frac{n}{k} floor}_{d=1} mu(d) * d^2 sum^{lfloor frac{n}{kd} floor}_{i=1} isum^{lfloor frac{m}{kd} floor}_{j=1} j end{aligned} ]

然后就发现后两项是个等差数列,也能在复杂度 (o(sqrt{n})) 下求出。

问题 #4

[sum^{n}_{i=1} sum^{m}_{j=1} lcm(i, j) ]

解法

首先: (lcm(i,j) = frac{i*j}{gcd(i, j)}),那么:

[egin{aligned} 原式 &= sum^{n}_{d=1}sum^{n}_{i=1} sum^{m}_{j=1} frac{i*j}{d} * [gcd(i, j) == d] (同时除d)\ &= sum^{n}_{d=1}sum^{lfloor frac{n}{d} floor}_{i=1} sum^{lfloor frac{m}{d} floor}_{j=1} i*j*d * [gcd(i, j) == 1] \ &= sum^{n}_{d=1}sum^{lfloor frac{n}{d} floor}_{i=1} sum^{lfloor frac{m}{d} floor}_{j=1} i*j*d sum_{k|gcd(i,j)} mu(k) (枚举k)\ &= sum^{n}_{d=1}d sum^{lfloor frac{n}{d} floor}_{k=1} mu(k)*k^2 sum^{lfloor frac{n}{dk} floor}_{i=1}isum^{lfloor frac{n}{dk} floor}_{j=1}j end{aligned} ]

此时已经 (o(n)) 了,(lfloor frac{n}{d} floor) 可以分一次块,(lfloor frac{n}{dk} floor) 也可以分一次。所以是 (o(n))

后面原作者给出了更优解,我这里懒得贴过程了。也懒得记了。超出我承受范围了。

问题 #5

[sum^{n}_{i=1} sum^{m}_{j=1} d(i*j) ]

其中,(d(i, j)) 表示 (i*j) 的约数个数。

解法

拿出小本本记个公式:

[d(i*j) = sum_{x|i} sum_{y|j} [gcd(x,y) == 1] ]

怎么证明的,我不想知道...请移步原作者博客。



虽然我什么都还不会

就先这样好了,下班了QAQ。

原文地址:https://www.cnblogs.com/Decray/p/11215469.html